منوچهر متکی در سفر به کشورهای سوئد، نروژ و دانمارک تلاش نمود نسبت به تقویت ظرفیتهای موجود در روابط ایران و کشورهای مذکور اقدام کرده، این ظرفیتها را به فعلیت نزدیک کند و البته تمامی این کوششها میبایست در راستای نوعی سیاست تنشزدایی انجام پذیرد.
در همین راستا سفر متکی به اسکاندیناوی نکات قابل توجهی را نیز دربر داشت و شاید قابل توجهترین این نکتهها مربوط به سفر متکی به دانمارک پس از توهین دانمارکیها به مقدسات مسلمانان و خشم جهان اسلام از این کشور باشد.
اما موضوع زمانی جالبتر شد که به گزارش ایسنا وزیرخارجه دانمارک اعلام کرد ایران با پرداخت خسارت به دانمارک به علت صدمه وارده به سفارت این کشور در تهران در طول اعتراضات به انتشار تصاویر توهین آمیز نسبت به پیامبر اسلام در یک روزنامه دانمارکی موافقت کرده و این در حالی است که وزارت خارجه تاکنون نسبت به این ادعا واکنشی نشان نداده است.
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه تعریف جدیدی از توزیع همکاریها و روابط اقتصادی با اروپا داریم، گفت: سهمی را که در روابط اقتصادی برای اروپا در نظر گرفتهایم میتواند چارچوب جدیدی پیدا کند و در این زمینه از ظرفیتهای بیشتری استفاده کنیم.
منوچهر متکی در دانمارک با اعلام این مطلب افزود: مناسبات ایران با کشورهای منطقه اسکاندیناوی از جمله دانمارک، نروژ و سوئد در سه حوزه تجارت، همکاریهای صنعتی و تکنولوژیکی و نفت و گاز تعریف میشود.
وی تصریح کرد: با توجه به ظرفیتهای دانمارک، نروژ و سوئد و همچنین جمهوری اسلامی ایران در حوزه صادرات به منطقه اسکاندیناوی میتوانیم برای ایجاد توازن روابط تجاری خود با اروپا این سه کشور را مد نظر قرار دهیم.
مواضع مستقل
وزیر خارجه با بیان اینکه کشورهای نوردیک حوزه اسکاندیناوی معمولاً مواضع مستقلتری را در قبال موضوعات منطقهای و بینالمللی دارند، اظهار داشت: به عنوان نمونه، نروژ علیرغم مواضع دیگر کشورهای اروپایی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) را به رسمیت میشناسد و با آن ارتباط و همکاری دارد و کمکهایی میکند.
متکی در گفتوگو با العالم خاطرنشان کرد: در این کشورها نسبت به استفاده از زور در عراق و افغانستان و اساساً در تعاملات بینالمللی مخالفتهای بسیار قوی وجود دارد. متکی با تشریح دلایل تقویت روابط و مناسبات دیپلماتیک با کشورهای حوزه اسکاندیناوی در این مقطع، تصریح کرد: البته با وزرای خارجه این کشورها در فرصتهای مختلف در سازمان ملل و در مناسبتهای دیگر دیدارهایی داریم اما لازم بود که ملاقاتهایی در پایتختهای یکدیگر داشته باشیم.
وی با بیان اینکه از همتایان خود برای سفر به ایران به منظور ادامه گفتوگوها دعوت کرده است، خاطرنشان کرد: در زمینه فعالیتهای صلحآمیز هستهای لازم است که کشورها خصوصاً در حوزه اروپا را توجیه کنیم، دلایل خودمان را بگوییم و حمایت آنها را از مذاکراتی که اکنون جریان دارد، بخواهیم. وزیر خارجه تصریح کرد: مجموعاً تصورم این است که سفر به کشورهای حوزه اسکاندیناوی حرکت مناسبی بود که وزارت خارجه در این مقطع انجام داد.
انتقاد از انگلیس
در همین حال ایسنا گزارش داد منوچهر متکی در دانمارک در پاسخ به ادعای اخیر وزیر دفاع انگلیس که در پارلمان این کشور مدعی شده بود ایران ازگروههایی مانند طالبان حمایت میکند، تاکید کرد: انگلیس باید پاسخگوی مذاکرات خود با رهبران طالبان در موسی قلعه افغانستان که موجب خشم و عصبانیت دولت حامد کرزای شد، باشد.
متکی در ادامه مصاحبه با العالم افزود: انگلیسیها نیز مانند آمریکاییها راه خوبی را یاد گرفتهاند و در اوج هجمههای تبلیغاتی علیه سیاستهایشان، فرافکنی میکنند. وی اظهار داشت: آنچه مورد بحث و بررسی قرار دارد موضوع ارتباط پنهانی و آشکار و مذاکراتی است که انگلیس با رهبران طالبان داشته است.
طرح سوئیس
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که واکنش تهران به طرح پیشنهادی سوئیس درباره متوقفکردن غنیسازی اورانیوم چیست، آیا ایران آن را رد کرده است و چه نکات مثبتی درآن وجود دارد، گفت: طرح خاصی نبوده است. همان چند ماه قبل که با سوئیسیها مطرح شد به آنها گفتیم که خارج از بحث تعلیق غنیسازی آمادگی داریم درباره سایر بخشهای طرحشان مذاکره و گفتوگو کنیم.
مذاکره و اراده سیاسی
متکی همچنین در پاسخ به پرسشی در مورد علت عدم ملاقات با کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا در شرمالشیخ مصر، اظهار داشت: پیامهایی داده شد که وزرای خارجه دو کشور با یکدیگر دیدار کنند اما دیدار وزرای خارجه به مقدمهچینی و اراده سیاسی در عمل و نه در کلام و همچنین مشخص شدن محورهای گفتوگو نیاز دارد.
وی با بیان اینکه برای این دیدار هیچ کار کارشناسی از نظر محتوا و شکل انجام نشده بود، گفت: بنا نبود چنین ملاقاتی صورت گیرد، فقط قرار بود درباره عراق بحث شود.
متکی خاطرنشان کرد: اگر یک اراده سازنده را شاهد باشیم و از طرق رسمی درخواستها رد و بدل شود و همانگونه که رئیس جمهوری گفتند اگر صداقت را در این درخواست ببینیم، آمادگی داریم که در جهت کمک به عراق گفتوگوها و مذاکراتی داشته باشیم.
دیدار با اعضای پارلمان
وزیر خارجه همچنین در دیدار با «لیله لونه بک» رئیس کمیسیون امور خارجی پارلمان دانمارک به همراه اعضای فراکسیونهای مختلف پارلمان این کشور، پیرامون مسایل پارلمانی دوجانبه و موضوعات منطقهای بحث و تبادلنظر کرد.
متکی با اشاره به نقش پارلمان جمهوری اسلامی ایران در وضع قوانین و نقش نظارتی اظهار داشت: جایگاه مجلس شورای اسلامی در نظارت بر قوه مجریه و رویکردهای آن اهمیت خاصی دارد و تقویت همکاری پارلمانهای دو کشور در درک بیشتر نسبت به مسایل سیاست خارجی و منطقهای و بینالمللی مورد تاکید مقامات عالیه دو کشور است.
وزیر خارجه با تشریح مواضع ایران در حوزه خاورمیانه، عراق و افغانستان اظهار داشت: احترام به حقوق ملتها و دموکراسی ناشی از فرایند دموکراتیک با رویکردهای دوگانه و برخورد خصمانه آمریکا و اسرائیل با ملتهای فلسطین و لبنان مغایرت دارد و راهحلهای بحران فلسطین و لبنان خارج از این کشورها ترسیم نمیشود.
مناسبات متعادل با کشورهای نوردیک
منوچهر متکی در دیدار با سفرای خارجی مقیم کپنهاگ ضمن تبیین و تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص مذاکرات ایران با سولانا پیرامون برنامه صلحآمیز اتمی و راهبرد متعادل و متوازن ساختن مناسبات اقتصادی با تمامی کشورهای اروپایی بهویژه کشورهای شمال اروپا (نوردیک) اظهار داشت: پتانسیلهای جمهوری اسلامی ایران و اروپای شمالی به لحاظ زمینههای کاری، راهبردها، تشابه تکنولوژی و فنآوری بسترهای متنوع در اجرای پروژههای پیمانکاری در زمینه انرژی طرحهای بازسازی در عراق و افغانستان، همگی عرصههای مشترکی از مناسبات دوجانبه و چند جانبه را نمودار میسازد.
مذاکرات با 1+5
وزیر خارجه درباره فرایند مذاکرات هستهای لاریجانی و سولانا گفت: نکته اساسی که از محتوای مذاکرات متعدد جمهوری اسلامی ایران با 1+5 متبلور گردید اعتمادسازی و شفافیت نیست، بلکه مؤلفههای سیاسی ناشی از نگرش خاص آمریکا در اعمال رویههای یکسویه میباشد.